آینه‌کاری یکی از هنرهای ایرانی و از تزیینات وابسته به معماری است که سابقۀ آن به دوره صفویه باز می‌گردد و در دوران قاجار بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. در این میان شهر مشهد به واسطۀ وجود حرم امام رضا(ع) به یکی از مراکز رشد و شکوفایی هنر آینه‌کاری در ایران مبدل می‌گردد. در حرم امام رضا(ع) اماکن متعددی با آینه تزیین شده‌اند. یکی از آن اماکن رواق دارالسیاده است که برای تزیین آن از تزیینات آینه‌کاری ...

مقاله ذیل قصد دارد پاسخهای محتملی را که به این سوال: «وقتی زرق و برق های مندرج در حَرَم های معصومین(ع) و حتی امامزاده ها نه تنها محل اشکال نبوده بلکه تحسین هم شده است، چگونه در مورد زینت اندودی حَرَم امام خمینی اینهمه واگرایی وجود دارد؟» داده شده به بحث و بررسی بنشیند و در عین حال پاسخ متفاوت‌تر خود را نیز را عرضه نماید. دیدگاه مقاله در بخش «حَرَم‌شناسی» از ناحیۀ «نظریّۀ آیینی ارتباطات» پشتیبانی می‌گر...

هنرمندان دوره صفوی از نمادها و نشانه‌ها در آثار خود استفاده کرده‌اند که با گذشت زمان بر معانی این نمادها غباری نشسته است. در این پژوهش نقوش و کتیبه‌های رواق الله وردی‌خان و تعامل این دو عنصر با یکدیگر در حرم مطهّر رضوی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف مقاله بازخوانی و رابطه کتیبه‌ها و مرغانی است که در لابلای نقوش اسلیمی و ختایی کاشی‌کاری این رواق به کار رفته اند. لذا سوال‌ها این است 1. مضامین کتیب...

پرستش و تقدس از زمان های دور تاکنون در بین اقوام و گروه های مختلف وجود داشته و جایگاه ویژه ای بین ادیان گوناگون داراست . یکی از نمونه های کنش دینی که در کیش ها و مذاهب گوناگون جهان درباره ی آن سفارش بسیار شده ، زیارت است . زیارت در ایجاد تمرکز و چشم انداز اجتماعی– فرهنگی بهره و سهم به سزایی دارد . زیارت ، امروزه به سبب ویژگی های ساختاری و کارکردی که دارد ، دامنه ی گسترده ای از کنش های بسیاری از...

فضاهای اسلامی همواره در شهر نقش به سزایی داشته و همواره مورد توجه قرار گرفته است. طراحان همواره در تلاش بودند تا مفاهیم اسلامی را در این فضاها متجلی گردانند به طوری که گاهاً سبک معماری و شهرسازی تحت تأثیر این فضاها بوده است. فضاهای متعالی اسلامی، الگوهای طراحی متأثر از فرهنگ و فضای جامعه شکل می گیرد و در مقیاس شهر در کانون مرکزی شهر یا محله قرار می گیرد به طوری که در شهر قدیم خیابان ها به این فض...

ضریح فولادی حرم مطهر امام رضا( ع) در اوایل دوره قاجار هم زمان با حکومت فتحعلی شاه قاجار ساخته و بر مرقد شریف امام رضا( ع) نصب شده است. با مطالعات تاریخی- تطبیقی انجام شده و با بررسی اسناد موجود بین سه ضریح مشابه در ایران ( ضریح فولادی رضوی( دوره قاجار)، ضریح مسجد سید اصفهان( 1322ه.ش) و ضریح امامزاده محمد بازار شوشتر( 1312ه.ش)) ، احتمال ساخت ضریح سوم حرم مطهر امام رضا( ع) را در همین بازه زمانی ی...

بررسی کتیبه های تاریخی هر دوره خاص هنری، علاوه بر اینکه نوع خط و میزان پیشرفت یا عدم رشد هنر خوشنویسی رادر آن دروه خاص مشخص می نماید جز یکی از اسناد معتبر در زمینه بازشناسی های باستانشناسی است و علاوه بر آن می توان دریافت که در آن دوره مورد بررسی چه حوادثی روی داده است. با بررسی کتیبه های موجود در حرم امام رضا (ع) از دوره قاجاریه به نظر می رسد که هنر خوشنویسی در این دوره با توجه به طولانی بودن ...

تاریخ شهر کربلا در دوران اسلامی از هنگام شهادت امام حسین(ع) آغاز می­ شود. نگاره (1) تصویر فضایی آیکونوس که در تاریخ 3 ژانویه 2003 اخذ شده حرم امام حسین(ع) که به همراه حرم ابوالفضل العباس(ع) و فضاهای پیرامون این دو جایگاه که هسته مرکزی شهر را تشکیل داده نشان می ­دهد.

چکیده حرم مطهر امام رضا (ع) به عنوان یکی از مهمترین مکان های مقدس اسلامی، همواره مورد توجه شیعیان بوده است و روز به روز بر تعداد زائران آن حضرت افزوده می شود. اهمیت و تقدس این مکان باعث شده تا انواع هنرها به خدمت آن درآیند و به بهترین وجه جلوه گر شوند. برقراری روشنایی در بارگاه منور امام(ع) علاوه بر رفع نیاز، از اعتقادات شیعیان سرچشمه گرفته و آداب برقراری آن امری پرفیض محسوب می شده است، همین ا...

امروزه جایگاه بین المللی شهر مشهد به عنوان یکی از قطب های مذهبی و فرهنگی جهان اسلام، ضرورت برجسته کردن حرم مطهر، توجه به بافت پیرامونی و در نتیجه ساماندهی آن را به روشنی نمایان می سازد. عدم توجه به احیا و ساماندهی این بافت می تواند سبب کاهش جذب گردشگر، جابجایی جمعیت ساکن، رکود وضعیت اقتصادی و مهمتر از همه، از بین رفتن هویت و نقش مذهبی- فرهنگی آن گردد. در مقابل آشکار است که افزایش کیفیت معنایی و...